Türkiye’deki her iklim bölgesinde yetişebilen sarı kantaron, Anadolu’da binbirdelikotu, kılıçotu, kanotu, yaraotu, kuzukıran olarak bilinir. Peki sarı kantaron yağının sağlık açısından birçok faydası olduğunu biliyor muydunuz?
Türkiye’deki her iklim bölgesinde yetişebilen sarı kantaron, Anadolu’da binbirdelikotu, kılıçotu, kanotu, yaraotu, kuzukıran olarak bilinir.
Nemlendirici özelliği nedeniyle saçlı ve saçsız deriye uygulandığında cilde daha parlak ve canlı bir görünüm sağlarken, düzenli olarak küçük miktarlarda içildiğinde mide ve bağırsak sorunlarına iyi geliyor.
Diyetisyen Betül Merd, sarı kantaron bitkisi ve sarı kantaron yağının kullanım alanlarını açıkladı.
Dünyadaki ılıman ve tropik iklim bölgelerinde kendiliğinden yetişen sarı kantaron, çok yıllık otsu bir bitki olarak bilinir.
Uzunluğu 70-90 santimetreye kadar çıkan bitki, çok dallanan kökleriyle kendi familyasındaki bitkilerden ayrılır.
Çiçekleri umbella olup, dalların ucunda bulunur. Sarı renkli çiçeklerde beş adet taç yaprağı, beş adet çanak ve üç demet şeklinde erkek organlar (stamenler) bulunur.
Sarı kantaron bitkisindeki etken maddenin yaklaşık yüzde 90’ı, çiçek bölümündedir. Bunun için tamamlayıcı tıp alanında bitkinin çiçek bölümü kullanılır.
Türkiye’de başta Ege Bölgesi ve Akdeniz olmak üzere iç bölgelerde de yetişir. Dünyadaki sarı kantaron türünün 46’sı yetiştiği bölgenin iklimsel ya da bölgenin yapısına göre şekillenir.
Endemik olan sarı kantaron, Batı Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika’da kendiliğinden yetişir.
Sarı kantaron bitkisi, dünyanın ılıman ve tropikal bölgelerindeki yol kenarlarında, akarsu kenarlarında, kalkerli arazilerde, ormanlarda, bataklık ve sahillerde, kayalık bölgeleriyle ekim yapılmamış arazilerde kendiliğinden yetişir.
Ayrıca ülser gibi mide bağırsak sorunlarında da kullanılır. Naftodiantronlar (hiperisin) ve fluroglisinoller gibi antioksidan, antienflamatuar, antikanser ve antimikrobiyal içermesi nedeniyle sarı kantaronun yara iyileştirici ve ağrı kesici etkisi de bulunur.
Halk arasında başağrısı, hidrofobi, menopo, hipokondriyazis, nevralji, koksalji, tetani, paraliz ve spatik paraliz ile boyun tutulması, omurilik hastalıkları, spinal konvülziyon, spinal irritasyon gibi bazı nörolojik rahatsızlıklarda da kullanılır.
Özellikle kanser hastalarını hayatta tutacak esas tedaviyi öteleyen bu tür bitkilerin kullanılması çok etik değil.
Türkiye’de halk arasında yüzyıllardır soğuk algınlığına, şeker hastalığına, ülsere, mide ve bağırsak rahatsızlıklarına, karaciğere, sarılığa ve safra kanalı sorunlarına karşı kullanılır.
Ayrıca bitkinin yüzde 1’lik infüzyonundan hazırlanan karışımları kullananlarda bağırsak parazitlerinin düştüğü tespit edilmiştir.
-Kaygıyı azaltarak rahatlama sağlar. Vücudu gevşetici etkisi olduğu için kaygı belirtilerini azaltarak atakların önüne geçer.
-Menopoza bağlı belirtilerin azalmasını sağlar. İşlenmiş bir yağ olmayan sarı kantaron yağı, gönül rahatlığıyla kullanılabilir. Menopozun belirtilerinden olan sıcak basması sorununu ortadan kaldıran sarı kantaron yağı, bu dönemde ortaya çıkan duygu durumların düzeltilmesine yardımcı olur.
-Mevsimsel duygu durum bozukluğu yaşayanların kaygısını azaltır.
-Sigara bırakma konusunda yardımcıdır.
-Viral enfeksiyonların tedavisinde doğal bir ilaç olarak verilir.
-Cildin nemlendirilmesini sağlar ve cildi güneşin zararlı ışınlarından korur.
-Mide rahatsızlıklarında da kullanılır, migren, baş ağrısı ve siyatiğe iyi geldiği düşünülür.
Bu bir çay kaşığı kantaron yağı doğrudan içilebileceği gibi ılık suya da eklenerek tüketilebilir.
Günde bir çay kaşığı içilen sarı kantaron yağının şişkinlik, kabızlık ve gaz sancıları ile mide rahatsızlıklarını önlediği, gastrite bağlı ağrıları azalttığı belirlenmiştir.
Akne, egzama ve sivilceler ile hemoroid, boğaz, yutak, deri ve mukoza zarının iltihaplanmasına neden olan bakteriyel ve viral enfeksiyonların tedavisinde etkili olduğu düşünülür.
Özellikle yanık nedeniyle oluşan ağrı hissini çok hızlı bir şekilde azaltır. Ergenlikte ortaya çıkan akne oluşumu çoğu zaman büyük bir problem haline dönüşür.
Akne ciltte gözeneklerin tıkanma ve iltihaplanması olarak ortaya çıkar. Bu süreçte mevcut aknelere karşı antibakteriyel özelliklere sahip olan sarı kantaron yağı sürülerek aknenin kuruması sağlanır.
Nemlendirici etkisi nedeniyle sarı kantaron yağı, cilde sürüldüğünde bir süre sonra cilt nefes almaya başlayacak ve daha parlak bir görünüme kavuşacaktır.
Ancak çok fazla yan etkisi olmamasına rağmen çok yoğun kullanılması tavsiye edilmez.
Geceleri yıkanarak temizlenmiş cilde pamukla ya da parmak uçlarıyla masaj yaparak sürülmelidir.
